Op de rand van faillissement? De WHOA biedt uitkomst

0
476

GOOI – Zonder instemming van alle schuldeisers toch een akkoord bereiken op een schuldregeling. De nieuwe Wet Homologatie Onderhands Akkoord (WHOA) kan faillissement voorkomen. De wet gaat op 1 januari 2021 in. Check hoe dit onderhands akkoord werkt.

De nieuwe WHOA moet faillissement voorkomen voor bedrijven die door hoge schulden failliet dreigen te gaan, terwijl ze nog wel beschikken over levensvatbare bedrijfsactiviteiten. Door hun schulden te reorganiseren, kunnen deze bedrijven vervolgens gezond weer door. Hoe dit werkt? De rechtbank bevestigt (homologatie) het akkoord op de voorgestelde schuldenregeling, ook als niet alle schuldeisers instemmen. Ook wel een dwangakkoord genoemd, omdat schuldeisers of aandeelhouders zich door deze wet aan het akkoord moeten houden. Zelfs als ze genoegen moeten nemen met bijvoorbeeld een gedeeltelijke afboeking of kwijtschelding van de schulden. Op dit moment is het nog zo dat een akkoord alleen gesloten wordt wanneer alle schuldeisers of aandeelhouders ermee instemmen. Wanneer 1 schuldeiser of aandeelhouder dwarsligt, kan dit leiden tot een faillissement.
WHOA gaat op 1 januari 2021 in.

Advocaat Dirk Spoormans van MannaertsAppels Advocaten deelt zijn visie op hoe de wet ondernemers gaat helpen. Door zijn jarenlange ervaring als curator en bewindvoerder is hij bekend met financiële herstructureringen van ondernemingen. Daarnaast gaat KVK-adviseur en jurist Sergej Schuurman in dit artikel in op de betekenis van de WHOA voor ondernemers.

Zo werkt de WHOA, in het kort

Een van de onderdelen van de WHOA is dat de ondernemer een indeling in klassen van schuldeisers maakt. Denk aan schuldeisers die een verschillende rang hebben, zoals de Belastingdienst en pand- of hypotheekhouders. De WHOA geeft de ondernemer de ruimte zelf het akkoord in te richten, vertelt Spoormans: ”Je bent bijvoorbeeld vrij om een akkoord aan te bieden aan 1 of meerdere klassen crediteuren en aan andere juist niet.” De crediteuren die je niet benadert voor een akkoord, behouden dan wel het recht op een volledige betaling van de openstaande schulden. Het tweede onderdeel van de WHOA is dat een meerderheid binnen 1 klasse moet instemmen met het voorstel. Het gaat hierbij om een meerderheid die twee derde van het totale bedrag aan openstaande vorderingen vertegenwoordigt. De rechter moet het akkoord vervolgens bevestigen. Als dat gebeurt, moeten ook de tegenstemmers zich aan het akkoord houden, waardoor zij waarschijnlijk met minder dan de volledige vordering genoegen moeten nemen.

Spoormans benadrukt hierbij dat er in de nieuwe wet ook iets geregeld is voor kleine zelfstandige schuldeisers. ”Voor kleine mkb’ers, bedrijven met minder dan 50 werknemers, is bepaald dat zij minimaal 20% van hun openstaande vordering terug moeten krijgen. Daarmee is dus ook de positie van de kleinere mkb’ers beter geborgd.”

Ook wat betreft huurovereenkomsten verandert er wat door de WHOA. De huurder kan deze op grond van de WHOA eenzijdig beëindigen. “Aangezien bij veel ondernemingen de bottleneck met name zit in de huur van de bedrijfsruimte, biedt de WHOA enig soelaas”, aldus Spoormans.

De ondernemer met schulden kan blijven ondernemen tijdens het WHOA-traject.

Voorwaarden voor het inzetten van WHOA

– Het bedrijf kan zijn schulden niet meer betalen.
– Het bedrijf is in de kern winstgevend of door de WHOA wordt voor schuldeisers een beter resultaat behaald dan met een faillissement.
– Er moet een haalbaar en doordacht plan liggen. De inhoud en de inrichting van het akkoord mag zelf bepaald worden, maar moet straks wel aan een aantal wettelijke voorschriften voldoen.
– De herstructurering moet evenredig en eerlijk verdeeld worden over alle crediteuren.
– Schuldeisers mogen niet in een nadelige positie komen ten opzichte van een faillissement.
– Arbeidsvoorwaarden van het personeel mogen niet worden veranderd.

De rechter kijkt ook naar de ‘waarde’ van het akkoord door de omstandigheden te wegen. Het gaat hierbij om de voordelen ten opzichte van een faillissement, zoals het behoud van arbeidsplaatsen.

WHOA is voor alle bedrijven

De WHOA wordt onderdeel van de Faillissementswet (Fw) en geldt voor alle bedrijven. Spoormans schat in dat ook eenmanszaken en zzp’ers in de toekomst vaker gebruik gaan maken van de WHOA. ”Eenmanszaken en zzp’ers kunnen weliswaar ook gebruikmaken van de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP), maar hebben doorgaans weinig zin om ruim 3 jaar aan de hand van een bewindvoerder te moeten lopen, zoals bij de WSNP het geval is.”
Het voordeel van de WHOA is dat het ondernemers een meer praktische en snellere oplossing biedt, met hetzelfde resultaat als de WSNP. Al zet Spoormans ook zijn vraagtekens: ”Mogelijke advieskosten voor de begeleiding van een WHOA-traject, die ik inschat op een paar duizend euro aan bijvoorbeeld accountantskosten en juridische kosten, kunnen nog een belemmering vormen voor de kleine zelfstandige.”

Liever geen faillissement

Als een faillissement nadert, zijn er verschillende mogelijkheden. Schuldsanering via de minnelijke regeling of Wet schuldsanering Natuurlijke personen (WSNP) of een faillissement. Daar komt nu de WHOA bij. Schuurman geeft aan dat veel ondernemers een faillissement willen voorkomen: ”Omdat een curator je bedrijf overneemt op het moment dat de rechter je faillissement uitspreekt. De curator zorgt er dan voor dat jouw schuldeisers worden betaald. Een faillissement kan jaren duren en zelfs aan het einde van een faillissement, kun je nog schulden hebben.”
Spoormans denkt dat de WHOA een zeer welkome aanvulling is op de bestaande praktijk. ”Het biedt ondernemers in moeilijkheden een oplossing bij een dreigende faillissementssituatie. De WHOA is bovendien sneller en efficiënter dan de bestaande regelingen.”

Zelf WHOA regelen

Een ondernemer kan een juridisch of financieel adviseur vragen het WHOA-traject te begeleiden. Maar de ondernemer kan dit ook zelf doen. Bij de voorbereiding van een akkoord deponeert de ondernemer een verklaring bij de griffier van de rechtbank, waarin hij vermeldt dat met het WHOA-traject gestart is.
Het is ook mogelijk dat schuldeisers, aandeelhouders of een eventuele ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging het initiatief nemen. Zij kunnen de rechter vragen een herstructureringsdeskundige aan te wijzen. Deze kan vervolgens een akkoord voorbereiden en dit aan de betrokken schuldeisers en aandeelhouders voorleggen.

Nu al aan de slag met de WHOA

Je kunt nu al van start gaan met de WHOA, zodat je op 2 januari 2021 je akkoord klaar hebt om aan de rechter voor te leggen. Dit moet je hiervoor doen:

– Overleg met je bank, verhuurder, leveranciers en aandeelhouders.
– Maak afspraken over bijvoorbeeld:
– Uitstel van betaling.
– Kwijtschelding van schulden.
– Omzetten van schulden in aandelen in de onderneming.
– Leg die afspraken vast in een conceptakkoord, waarbij je onder andere de betrokken schuldeisers en aandeelhouders in verschillende klassen onderbrengt.
Leg het conceptakkoord voor aan je schuldeisers en aandeelhouders. Zorg ervoor dat zij uiterlijk 8 dagen voor de stemming het akkoord kunnen bestuderen.
– Organiseer een stemming voor de schuldeisers en aandeelhouders.
– Stel binnen 7 dagen na de stemming een verslag op waarin je onder andere de uitkomst van de stemming vermeldt. Deel dit verslag met de betrokken schuldeisers en aandeelhouders.

Als een schuldeiser voor 2 januari 2021 jouw faillissement aanvraagt, laat de rechtbank dan direct weten dat je:
-Betalingsachterstand het gevolg is van de uitbraak van het COVID-19 virus;
– Bezig bent met de voorbereiding van een akkoord en
– Gebruik wilt maken van de WHOA en je akkoord in januari aan de rechter voor wilt leggen.

WHOA, onderdeel van de TOA

Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat werkt aan het Time-Out Arrangement (TOA). Dit is een maatregelenpakket waarmee het mkb-bedrijven makkelijker gemaakt wordt te stoppen en herstarten. Ook moet het maatregelenpakket ondernemers helpen bij het gebruik van deze ingewikkelde en vrij technische wet. De WHOA is hier een onderdeel van.

Bron: KVK